Oficjalnie szkołę utworzono w 1887 roku, ale działalność rozpoczęła ona dopiero w roku 1888. Nowo utworzonej placówce nadano oficjalnie nazwę Wzorowy Warsztat. Kształcenie zawodowe skupiało się tylko na przędzalnictwie i tkactwie włókien łykowych (głównie lnu).
W roku szkolnym 1954/55 postanowiono wprowadzić system nauczania oparty na wzorach radzieckich. Zmniejszono prawie o połowę liczbę godzin przedmiotów ogólnokształcących i teoretycznych zawodowych, zwiększając jednocześnie ilość zajęć praktycznych. W 1955 roku cofnięto wydane wcześniej zarządzenia i przywrócono poprzedni system nauczania, oparty na programach z roku 1951.
W 1956 roku uległ likwidacji Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego i większość szkół zawodowych (w tym Technikum Przemysłu Włókien Łykowych w Krośnie) została włączona do administracji Ministerstwa Oświaty.
Dla naszej szkoły reforma szkolnictwa przeprowadzona w latach 1956 – 57 miała bardzo poważne następstwa. 1 września 1957 roku Technikum Przemysłu Włókien Łykowych zostało przekształcone w Technikum Włókiennicze.
W szkole powstało też wtedy koło Ligi Obrony Kraju, powadzone przez Stanisława Findysza, a także Szkolny Klub Sportowy, którego opiekunkami były wówczas panie Janina Sołtysik i Zofia Lewko.
Po 1957 roku Technikum Włókiennicze w Krośnie było jedyną placówką oświatową w Polsce, przygotowującą specjalistów w dziedzinie przędzalnictwa i tkactwa dla przemysłu lniarskiego. Absolwenci łatwo znajdowali również pracę w zakładach przemysłu bawełniarskiego i wełniarskiego. W zasadzie każdy z nich mógł wówczas bez większego problemu znaleźć pracę w licznych zakładach tekstylnych w całym kraju.
Od początku lat 60. systematycznie modernizowano park maszynowy warsztatów. Dokonywano tego poprzez zakup nowych maszyn lub pozyskiwanie maszyn używanych w dobrym stanie technicznym z zaprzyjaźnionych ze szkołą zakładów włókienniczych. Starano się również modernizować sam pawilon warsztatów i dostosowywać go do potrzeb młodzieży. I tak np. w kwietniu 1962 roku przebudowano jedno z pomieszczeń w pawilonie warsztatów na stołówkę dla uczniów.
Pod koniec lat 60., dzięki staraniom dyrektora szkoły, Jana Michalskiego i kierownika warsztatów szkolnych, inż. Adama Lubasia oraz przy poparciu dyrektora Zakładów Przemysłu Lniarskiego „Krosnolen”, Adolfa Owoca (wychowanka naszej szkoły), udało się rozpocząć prace przy budowie nowych warsztatów szkolnych. W roku 1970 rozpoczęto wstępne roboty budowlane. Obiekt w stanie surowym ukończono w 1971 roku, a przez następny rok trwały prace wykończeniowe oraz wyposażanie warsztatów w maszyny i urządzenia. Budowę nadzorowało Zjednoczenie Przemysłu Lniarskiego.
Okazało się również, że część maszyn, przekazanych przez ZPL „Krosnolen”, jest niesprawna technicznie, np. w suszarce lnu ciekną nagrzewnice i brak jest termostatu, przewijarka RZ 3 wymaga kapitalnego remontu, zaś niedoprzędzarka typu Lawson (z 1896 roku !) nie spełnia norm jakości niedoprzędu, a jej stan techniczny jest katastrofalny. Mimo tych trudności, szkoła wzbogaciła się o duży i nowoczesny obiekt warsztatowy, w którym znalazły się działy przędzalni, tkalni i wykańczalni. Poza maszynami ze starego pawilonu, w nowym budynku zamontowano kilkanaście kolejnych urządzeń.
Na wyposażeniu warsztatów szkolnych w 1972 roku znalazło się kilkadziesiąt krosien i innych urządzeń przędzalniczych i tkackich. Na wydziale przędzalniczym znajdowały się: przędzarka obrączkowa typu PM P -114 –Ł1, zgrzeblarka typu GCz 460 – Ł, niedoprzędzarki, rozciągarki, przewijarka typu RZ – 3, suszarka przędzy, zrywarka do włókna i nici, skrętomierz do przędzy. Na wydziale tkackim znajdowały się skręcarka PL 11B, dwie cewiarki automatyczne typu UA 300 – 3 Mi, snowarka, krosno chwytakowe, krosno pneumatyczne typu P 105 Z, cztery krosna automatyczne typu AT – 60-15, 8 krosien typu 100 WT, krosno typu 100 WB, krosno typu „Jantra”, maszyna Jacquarda, przeglądarka tkanin, dwie dziurkarki. Dodatkowo na wyposażeniu tkalni było nadal 10 krosien ręcznych z początku XX wieku. Na wydziale wykańczania tkanin znajdowały się barwiarka zwrotna i barwiarka pasmowa, aparat farbiarski oraz przeglądarka tkanin. Ponad połowa tych urządzeń została wyprodukowana w latach 1970 – 72 . Część z nich szkoła otrzymała nieodpłatnie od ZPL „Krosnolen”, ZPL w Lublińcu oraz ZPL w Kamiennej Górze.
Wybudowanie nowych warsztatów włókienniczych pozwoliło częściowo rozwiązać problemy lokalowe szkoły. Po opuszczeniu przez warsztaty starego pawilonu przy głównym budynku, przystąpiono do jego remontu i przebudowy tak, by zaadaptować dawne pomieszczenia warsztatowe na sale lekcyjne. Remont przeprowadzono w latach 1972 – 73 i w jego wyniku w pawilonie powstało 5 dużych sal lekcyjnych oraz sala audiowizualna. Równocześnie przeprowadzono remont generalny sal w głównych budynku szkoły.
Równocześnie tworzono pracownie przedmiotów zawodowych. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje powstała na początku lat 70. pracownia metrologiczna. Jej wyposażenie stanowiły urządzenia i aparaty, pozwalające prowadzić zajęcia laboratoryjne na wysokim poziomie. Były to m.in. mikroskopy, wagi analityczne, aparaty do kondycjonowania surowca włókienniczego, zrywarki do włókien, przędzy i tkanin, aparaty do badania wytrzymałości tkanin na ścieranie, przemakanie, pilling, skrętomierze.
Niestety, dyrektor Jan Michalski nie dożył zakończenia prac przy budowie warsztatów – zmarł 13 lutego 1969 roku Nowym dyrektorem została mianowana jego żona, Genowefa Michalska, która sprawowała tę funkcję do 31 sierpnia 1983 roku To w dużej mierze dzięki jej staraniom nastąpiła modernizacja bazy szkoły na początku lat 70.
1 września 1973 roku, na podstawie decyzji Kuratora Okręgu Szkolnego w Rzeszowie, powołano zbiorczy zakład szkolny o nazwie Zespół Szkół Zawodowych nr 1 w Krośnie. Tym samym Technikum Włókiennicze nie było już samodzielną szkołą, lecz zostało połączone z innymi w jeden duży zespół. Zespół Szkół Zawodowych nr 1 w chwili powstania składał się z sześciu typów szkół: Technikum Włókienniczego, Liceum Zawodowego, Technikum Skórzanego dla Pracujących, Zasadniczej Szkoły Zawodowej Włókienniczej, Zasadniczej Szkoły Zawodowej Handlowej, Zasadniczej Szkoły Zawodowej Odzieżowo – Skórzanej. Do Technikum Włókienniczego przyłączono w praktyce Zasadniczą Szkołę Zawodową Odzieżowo – Skórzaną oraz Technikum Skórzane dla Pracujących, oferujące kształcenie w trybie zaocznym.
Zasadnicza Szkoła Odzieżowo – Skórzana ma również bogatą tradycję. Powołano ją do życia w 1936 roku, pierwotnie jako Prywatne Miejskie Gimnazjum Krawieckie, przekształcone po wojnie w państwową szkołę zawodową, istniejącą jako odrębna jednostka organizacyjna. Zajęcia odbywały się w pomieszczeniach zespołu klasztornego sióstr klawerianek w Krośnie, gdzie szkoła wynajmowała część pomieszczeń.
Lata 70. to okres ponownego rozkwitu Technikum Włókienniczego, które odzyskało, mocno nadszarpnięty w latach 60., status szkoły ponadregionalnej. Młodzież spoza Krosna i powiatu krośnieńskiego stanowiła w latach 70. około 25 % wszystkich uczniów; wzrosła również liczba chłopców. Wyraźnie podniósł się poziom nauczania, a wyniki, np. osiągane na maturze, były zdecydowanie lepsze niż w poprzedniej dekadzie. Można to tłumaczyć trzema ważnymi przyczynami. Po pierwsze, w latach 70. XX wieku w kraju istniały już tylko dwa technika włókiennicze – obok krośnieńskiego drugie działało w Łodzi. Po drugie, budowa nowoczesnych warsztatów przyciągała młodzież do szkoły – placówki rozwijającej się i prężnej. Po trzecie, absolwenci „włókiennika” nie mieli w dalszym ciągu problemów z zatrudnieniem, nie tylko w Krośnie, ale również w wielu fabrykach tekstylnych w całej Polsce, zaś pensje w tym dziale gospodarki w epoce Gierka nieco wzrosły, chociaż nadal były niższe, niż w innych działach przemysłu.
W 1979 roku powołano wieczorowe Technikum Włókiennicze dla pracujących o specjalności tkactwo lnu. 1 września 1980 roku powstał w Technikum Włókienniczym nowy kierunek – technik włókiennik – chemiczna obróbka włókna.
W latach 80.władze szkoły podejmowały wysiłki w celu unowocześnienia warsztatów włókienniczych, ale sytuacja finansowa nie pozwalała na to. Mimo problemów, starano się kupować nowe maszyny i urządzenia. Na przykład w 1983 roku szkoła kupiła dwa szybkie wydajne krosna tkackie typu STB –2. W roku szkolnym 1984/85 warsztaty naszej szkoły zajęły I miejsce na terenie województwa krośnieńskiego w konkursie „Warsztaty Szkolne bezpiecznym i higienicznym miejscem pracy”, zorganizowanym przez Kuratorium Oświaty i Wychowania w Krośnie oraz Państwową Inspekcję Pracy. Sytuacja warsztatów była trudna nie tylko ze względu na starzejący się park maszynowy, ale także ze względu na problemy w produkcji. Podstawową przeszkodą był brak surowca. Ogólny kryzys gospodarczy lat 80. sprawiał, że kupno przędzy stawało się coraz trudniejsze
Najtrudniejsza sytuacja panowała w latach 1982 – 84, kiedy produkcję tkanin musiano ograniczyć o prawie 1/3 w stosunku do lat 70. Po 1984 roku produkcja tkanin ponownie zaczęła rosnąć i do 1988 roku utrzymywała się na poziomie około 40 tysięcy metrów bieżących. Produkowano wówczas różne rodzaje tkanin: lniane, bawełniane, wełniane, konopne, bawełnopodobne.
W roku 1988 szkoła obchodziła stulecie swojego istnienia.
O ile w latach 80. podstawowym problemem warsztatów były trudności ze zdobyciem surowców do produkcji, zwłaszcza przędzy bawełnianej, o tyle od 1989 roku nastąpiła sytuacja odwrotna. Największym problemem było znalezienie zbytu dla tkanin produkowanych w warsztatach. Na koniec 1992 roku zadłużenie sięgało już 200 milionów złotych i ciągle rosło. Produkcja warsztatów systematycznie malała, co było spowodowane nie tylko słabym zainteresowaniem wyrobami, ale także zmniejszającą się liczbą uczniów. W styczniu 1997 roku, wobec rosnących problemów finansowych i produkcyjnych oraz niezdolności utrzymania się warsztatów jako odrębnej jednostki organizacyjnej, powstały dwa projekty.. Przyjęty został projekt drugi i w 1997 roku warsztaty szkolne zostały przekształcone w gospodarstwo pomocnicze Zespołu Szkół Zawodowych nr 1. Wiązało się to z przekształceniem części sal praktycznej nauki zawodu w sale lekcyjne przedmiotów zawodowych teoretycznych, zmniejszeniem powierzchni użytkowej tkalni na wydziale włókienniczym i zezłomowaniem części maszyn z wyposażenia warsztatów włókienniczych.
W latach 80. nastąpił widoczny spadek naboru na kierunek włókienniczy w technikum i w szkole zawodowej. Pierwszym symptomem zbliżającego się kryzysu było to, że w roku szkolnym 1979/80, po raz pierwszy od momentu powstania Technikum Włókienniczego, udało się utworzyć tylko jeden oddział klasy pierwszej, zamiast, jak zwykle, dwóch. Aby zwiększyć nabór do Technikum Włókienniczego, utworzono kierunek chemiczna obróbka włókna. Przyczyn problemów Technikum Włókienniczego, które było „okrętem flagowym” całego Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 i jego rozpoznawalną w Krośnie i w kraju wizytówką, należało szukać bowiem poza szkołą, w zmieniającej się rzeczywistości społeczno – ekonomicznej kraju. Od początku lat 80. absolwenci Technikum Włókienniczego mieli coraz większe trudności ze znalezieniem pracy, zwłaszcza w Krośnie, w ZPL „Krosnolen”.
Załamanie przemysłu lekkiego w Polsce po roku 1989 nastąpiło w wyniku transformacji gospodarczej, do której wiele firm tego sektora gospodarki nie było dobrze przygotowanych. Upadłość ZPL „Krosnolen” była w praktyce wyrokiem śmierci dla Technikum Włókienniczego oraz Zasadniczej Szkoły Zawodowej Włókienniczej, gdyż absolwenci tych szkół nie mogli na terenie Krosna znaleźć pracy zgodnej z wykształceniem. Absolwenci ostatniej klasy Technikum Włókienniczego zdali egzamin dojrzałości w roku 2000 i ta, wielce zasłużona dla Krosna i całego polskiego przemysłu lekkiego szkoła, uległa likwidacji. Był to jeden z najsmutniejszych dni w historii szkoły. Oznaczało to bowiem nie tylko likwidację całego kierunku kształcenia, ale także utratę przez szkołę jej ponadregionalnego charakteru. O ile bowiem w Technikum Włókienniczym znaczny odsetek uczniów stanowiła młodzież spoza regionu krośnieńskiego, o tyle w pozostałych klasach, wchodzących w skład zespołu szkół, młodzieży spoza terenów Podkarpacia nie było i nie ma.
Upadłość ZPL „Krosnolen” stanowiła spore zagrożenie dla funkcjonowania warsztatów szkolnych, pawilony warsztatów były bowiem zaopatrywane w ciepłą wodę i parę przez kotłownię tej firmy.
W 1990 roku utworzono Technikum Odzieżowe kształcące w zawodzie technik technolog odzieży lekkiej. Szkołę tę utworzono w miejsce likwidowanego stopniowo Liceum Zawodowego w zawodzie krawiec konfekcyjno – usługowy. Lata 90. XX wieku to okres, w którym uczennice Technikum Odzieżowego odnosiły szereg sukcesów w różnych konkursach i turniejach, w szczególności w Turnieju Młodych Mistrzów Techniki. Dowodziło to dobrego poziomu kształcenia w zakresie umiejętności zawodowych oraz przedmiotów kierunkowych, co potwierdzały wysokie lokaty na turniejach międzynarodowych.
W dniach 14 – 15 maja w naszej szkole (w budynku warsztatów) odbywał VI Ogólnopolski Półfinał Przeglądu Prac Dyplomowych Szkół Odzieżowych. Prezentowano prace wykonane w 16 szkołach odzieżowych z 6 województw Polski południowo – wschodniej. Zakończenie przeglądu miało miejsce się w auli Szkoły Muzycznej w Krośnie. Wśród zaproszonych gości byli kurator oświaty i władze województwa krośnieńskiego; zwieńczeniem imprezy był wielki pokaz mody przygotowany przez młodzież naszej szkoły pod kierunkiem Wiesławy Szwast i Grażyny Frydrych.
Szkoła zorganizowała też międzynarodowy konkurs dla szkół odzieżowych „Eurotech”, który odbył się w dniach 16 – 17 października 1998 roku Brały w nim udział zespoły z Polski, Węgier i Słowacji. Zarówno indywidualnie (Agata Hac), jak i drużynowo (Agata Hac, Urszula Wais, K. Woźniak), reprezentantki naszej szkoły zajęły wówczas 1 miejsce.
Inna forma prezentacji osiągnięć szkoły, o której warto wspomnieć, to wystawy najlepszych prac dyplomowych, organizowane corocznie, przez wiele lat. Wystawy te, przygotowywane przez liczne grono nauczycieli, obejmowały prace dyplomowe uczniów Technikum Odzieżowego i Technikum Włókienniczego. Prezentowano stroje, projektowane i szyte przez uczniów TO oraz tkaniny artystyczne i dekoracyjne, wykonywane przez absolwentów TW. Prace te pokazywane były poza szkołą w Krośnieńskim Domu Kultury, Muzeum Okręgowym w Krośnie, Jasielskim Domu Kultury oraz na wystawach związanych z Ogólnopolskim Konkursem Prac Dyplomowych Szkół Odzieżowych. Dużym powodzeniem cieszyły się zawsze pokazy mody, przygotowywane przez młodzież. Są one organizowane nadal dla absolwentów gimnazjów z okazji Dni Otwartych Szkoły. Jest to doskonała okazja do promocji szkoły.
W końcu lat 90. XX wieku nastąpił kryzys klas odzieżowych – nabór do Zasadniczej Szkoły Odzieżowej ustał z powodu braku chętnych, zaś w przypadku Technikum Odzieżowego liczba młodzieży, pragnącej podjąć w tym kierunku naukę, była coraz mniejsza. W efekcie liczba oddziałów Technikum Odzieżowego zmalała z dwóch – trzech równoległych do jednego, zaś od roku 2003 tworzona jest tylko połowa oddziału tego kierunku. W roku 2000 po raz ostatni dokonano naboru do Technikum Odzieżowego po Zasadniczej Szkole Zawodowej. Mimo tych trudności,„Szczepanik”, jako jedna z nielicznych szkół w Polsce, utrzymał kierunek odzieżowy w zakresie kształcenia zawodowego młodzieży.
Plany powołania w Krośnie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej wpłynęły w bardzo poważny sposób na życie szkoły. Władze miasta, pragnące w Krośnie utworzyć wyższą uczelnię, podjęły w 1999 roku decyzję o przekazaniu na rzecz PWSZ budynków Szkoły Podstawowej nr 1 oraz Zespołu Szkół Zawodowych przy ulicy Kazimierza Wielkiego 6 (główny budynek z końca XIX wieku oraz dawny pawilon warsztatów). W pierwszej kolejności PWSZ przejął budynek SP nr 1, zaś w przypadku naszej szkoły nastąpiło to w 2001 roku. Równocześnie, w latach 2000 – 2002, przystąpiono do generalnego remontu i przebudowy pawilonu warsztatów włókienniczych. Urządzono sale lekcyjne, bibliotekę z czytelnią multimedialną oraz salę gimnastyczną. Prace adaptacyjne trwały do września 2002 roku W roku szkolnym 2001/2002 część zajęć odbywała się w starym budynku szkoły, część zaś w pomieszczeniach po warsztatach (wyremontowane sale oddano do użytku 5 października 2001 roku). W sierpniu 2002 roku nastąpiła ostateczna przeprowadzka do nowych pomieszczeń w dawnych warsztatach włókienniczych.
1 września 2002 roku, w miejsce zlikwidowanego Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 im. Jana Szczepanika, powołany został Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Jana Szczepanika. Zmiana nazwy wiązała się z reformą szkolnictwa i naborem do klas pierwszych liceów i techników uczniów, którzy ukończyli gimnazjum.
Obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Jana Szczepanika w Krośnie składa się z dwóch szkół: V Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Szczepanika oraz Technikum nr 1 im. Jana Szczepanika.
